Όταν βρισκόμαστε στη διαδικασία της μίξης ,πολλά ερωτήματα μας έρχονται στο μυαλό. Ένα από αυτά που είναι μάλιστα και από τα πιο συνηθισμένα είναι ,τι εφέ θα χρησιμοποιήσουμε στη μίξη για να μπορέσουμε να δώσουμε στο τραγούδι μας αυτό που χρειάζεται για να ακουστεί όπως πρέπει.
Για το λόγο αυτό θα ξεκινήσουμε να κάνουμε μια παρουσίαση στα πιο σημαντικά εφέ που χρησιμοποιούμε στη μίξη. Σήμερα θα ξεκινήσουμε με τον κομπρέσορα (compressor). Έχω ακούσει πολλούς φίλους και μαθητές μου να μου λένε πως τους μπερδεύει πάρα πολύ ο κομπρέσορας. Δεν ξέρουν τι είναι γενικότερα και όσοι γνωρίζουν απλώς διστάζουν να το χρησιμοποιήσουν γιατί έχει πολλά κουμπιά και δεν ξέρουν τι να χρησιμοποιήσουν ή πώς να τα χρησιμοποιήσουν.
Ο κομπρέσορας (compressor) είναι ένα πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο που έχουμε στη διάθεση μας ,αλλά ταυτόχρονα μπορεί να καταστρέψει και τη μίξη μας ,αν δεν το χρησιμοποιήσουμε σωστά! Έχω ακούσει πολλές εκδοχές του τι είναι ο κομπρέσορας ή τι μπορεί να κάνει, π.χ μπορεί να δώσει περισσότερη ενέργεια ,ζωντάνια σε μια ηχογράφηση, να κάνει ένα όργανο να ακουστεί δυνατότερα ,να έχει πιο πολύ όγκο και πολλά άλλα. Με πολύ απλά λόγια ,ο κομπρέσορας είναι ένα ποτενσιόμετρο έντασης ,όπως έχεις στη κονσόλα σου για κάθε όργανο , αλλά αυτό το ποτενσιόμετρο είναι αυτοματοποιημένο !Τι εννοώ με αυτό; Ο κομπρέσορας απλά χαμηλώνει την ένταση της ηχογράφησης που επεξεργαζόμαστε. Μπορεί να «χαμηλώσει» κάποια δυνατά σημεία και να δυναμώσει κάποια πολύ χαμηλά σημεία μιας ηχογράφησης. Μπορείς να πεις πως έχεις ένα βοηθό μέσα στο plug in που χειρίζεται αυτό το ποτενσιόμετρο(fader).
Θέλω σε παρακαλώ να δούμε μαζί την παρακάτω εικόνα που δείχνει τον κομπρέσορα που έχει το δικό μου DAW,που στη προκειμένη περίπτωση είναι το Cubase.Αν δεν έχεις το Cubase ,δεν πειράζει, γιατί κάθε πρόγραμμα έχει κομπρέσορα και όλοι είναι σχεδόν ίδιοι.
Όπως βλέπεις στην παρακάτω εικόνα, ο κομπρέσορας έχει κάποια κουμπιά όπως το attack,release, threshold, gain. Ας δούμε ένα - ένα αυτά τα κουμπιά για να καταλάβουμε πως λειτουργεί ο κομπρέσορας.
Το κουμπί attack μας βοηθάει να καθορίσουμε πόσο γρήγορα θέλουμε να λειτουργήσει ο κομπρέσορας, δηλαδή μετά από πόση ώρα που θα ακουστεί το σήμα audio ,θέλουμε να κατεβάσει ο «βοηθός» μας το ποτενσιόμετρο αυτό. Με πιο απλά λόγια αν θέσουμε γρήγορο attack τότε θα αρχίσει να λειτουργεί ο κομπρέσορας αμέσως. Το attack ,όπως και τα άλλα κουμπιά, ρυθμίζεται σε ms(milliseconds).Αν θέσουμε πιο αργό attack τότε είναι σαν να λέμε στον βοηθό μας «άσε πρώτα να ακουστεί λίγο το audio σήμα και μετά κατέβασε το ποτενσιόμετρο». Ανάλογα πάντα στο πόσο γρήγορα ή αργά θέτουμε το attack,αρχίζει και λειτουργεί ο κομπρέσορας.
Το release είναι το αντίθετο. Με το release (αφήνω) , καθορίζουμε πόσο γρήγορα θα επαναφέρουμε το ποτενσιόμετρο στην αρχική του θέση. Αν βάλουμε γρήγορο release , τότε ο κομπρέσορας δεν «κρατάει « για πoλύ το audio σήμα ,ενώ αν βάλουμε αργό release ,τότε είναι σαν να λέμε στον βοηθό μας να κρατήσει το audio σήμα περισσότερη ώρα και να μην το αφήσει τόσο γρήγορα ( να μην επαναφέρει το ποτενσιόμετρο στην αρχική του θέση τόσο γρήγορα).
Το threshold είναι το κουμπί που μπερδεύει πάρα πολλούς, ακόμα κι εμένα. Όταν πρωτοξεκίνησα να χρησιμοποιώ τον κομπρέσορα νόμιζα πως η σωστή ρύθμιση του κομπρέσορα είναι κοντά στα 0db. Ήμουν λάθος όμως! Γιατί αν θέτεις το threshold κοντά στο 0db , τότε δεν γίνεται καμία διαδικασία συμπίεσης. Αυτό είναι το καλό με τον κομπρέσορα. Δεν συμπιέζει όλη την ηχογράφηση σου αλλά τα σημεία που περνούν το threshold.Οτιδήποτε κάτω από το threshold ,δεν επηρεάζεται καθόλου. Δεν συμβαίνει κανένα compression. Οτιδήποτε , όμως , περνάει το threshold,τότε δουλεύει ο κομπρέσορας. Με πιο απλά λόγια , είναι σαν να λες στον βοηθό σου να χαμηλώσει την ένταση , οτιδήποτε περνάει την ένταση που έχω θέσει εγώ στο threshold. Οτιδήποτε είναι κάτω από αυτή την ένταση , να μην το πειράζει. Είναι τόσο απλό.
Το κουμπί ratio είναι το κουμπί που λέμε στον βοηθό μας πόσο πολύ θέλουμε να κατεβάσει την ένταση. Πόσο να κατεβάσει το ποτενσιόμετρο. Αν βάλουμε ψηλό ratio ,τότε κατεβαίνει πολύ η ένταση του σήματος και αν βάλουμε χαμηλό ratio ,δηλαδή για παράδειγμα όπως μας δείχνει η εικόνα , τότε η ένταση κατεβαίνει απαλά. Το threshold και το ratio είναι δυο κουμπιά που πρέπει να δώσουμε λίγη παραπάνω σημασία.
Το κουμπί gain ή make up gain είναι το τελευταίο κουμπί που πρέπει να δώσουμε προσοχή. Πολλοί όταν σκέφτονται το compression ,σκέφτονται πως θα κάνουν τα πάντα να ακούγονται δυνατότερα. Δεν είναι όμως έτσι.
Το compression χαμηλώνει σε ένταση και κάνει τα πάντα να ακούγονται χαμηλότερα. Αυτό είναι το φανταστικό με τον κομπρέσορα: Σου χαμηλώνει μόνο τα δυνατά μέρη μιας ηχογράφησης. Έτσι για να φέρεις την απόλυτη ισορροπία στα μέρη που δεν έχουν συμπιεστεί (υποστεί compression) και στα μέρη που έχουν συμπιεστεί, χρησιμοποιούμε το gain για να έρθει όλη η ηχογράφηση σε μια ισορροπία έντασης. Αυτό μπορούμε πολύ εύκολα να το καταλάβουμε παρατηρώντας την κυματομορφή από την ηχογράφηση μιας κιθάρας ή ακόμα καλύτερα μιας φωνής. Όπως βλέπεις στην παρακάτω εικόνα υπάρχουν σημεία που είναι τραγουδισμένα χαμηλά και υπάρχουν μέρη που είναι πιο δυνατά.Το ρεφρέν ,για παράδειγμα , είναι μια ενότητα του τραγουδιού που έχει περισσότερη ένταση, ενέργεια αλλά και μέσα στο κουπλέ μπορούμε να συναντήσουμε τέτοια σημεία με διαφορετικές δυναμικές, Θα έχεις παρατηρήσει σε κάποια τραγούδια πως ακούγονται όλα και τα διακρίνεις με μεγάλη ευκολία. Λέξεις που έχουν ειπωθεί πολύ χαμηλά και κάποιες έστω ψιθυριστά ακούγονται το ίδιο καλά με κάποια δυνατά μέρη! Αυτό συμβαίνει φίλε μου,γιατί έχει χρησιμοποιηθεί ο κομπρέσορας. Ο κομπρέσορας ,όπως σου είπα, κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά χαμηλώνει τα δυνατά σημεία ,τουλάχιστον αυτά που υπερβαίνουν την ένταση που έχουμε θέσει εμείς να ΜΗΝ περνάνε, και μπορεί κάποια πολύ χαμηλά σημεία να τα δυναμώνει. Με αυτό τον τρόπο θέλω να σκέφτεσαι πως λειτουργεί ο κομπρέσορας. Θα μιλήσουμε ειδικότερα για κάποιες τεχνικές που χρησιμοποιείται αποτελεσματικά ο κομπρέσορας και που θα σε βοηθήσουν πολύ στη μίξη των τραγουδιών σου.
Περιμένω τα σχόλια σου αν σου φάνηκε αυτό το post χρήσιμο.